Voor fotografen en kunstenaars is een betrouwbare kleurweergave essentieel. Digitale workflows zijn volledig afhankelijk van beeldschermen, maar een monitor toont kleuren niet vanzelf correct. Zonder kalibratie krijg je afwijkingen die direct invloed hebben op je bewerking en uiteindelijke resultaat.
Een goed gekalibreerd beeldscherm is de basis van elke professionele kleurworkflow. Het garandeert voorspelbare resultaten, vermindert fouten in drukwerk of digitale publicaties en zorgt dat je creatieve beslissingen worden genomen op basis van accurate data – niet op basis van een afwijkend scherm.
LET OP: Laptops en color proofing: geen goede combinatie
Een laptopscherm is simpelweg niet geschikt voor betrouwbare color proofing. De beeldhoek verandert constant, de helderheid wordt vaak automatisch aangepast en de kleurnauwkeurigheid is beperkt. Daarnaast hebben laptopschermen zelden de uniformiteit en instelmogelijkheden die nodig zijn voor professioneel kleurbeheer.
Gebruik een laptop alleen voor mobiel werk of beeldselectie – voor serieuze color proofing is een externe, gekalibreerde monitor onmisbaar.
Hoe kalibreer je je beeldscherm correct?
1. Benodigdheden
-
Kalibratiehardware: Een colorimeter (zoals X-Rite i1Display Pro of Datacolor SpyderX) of een spectrofotometer voor nog hogere precisie.
-
Kalibratiesoftware: Meestal meegeleverd bij de hardware, of open-source opties zoals DisplayCAL.
-
Beeldscherm: Bij voorkeur een monitor met een breed kleurengamma (AdobeRGB of DCI-P3), en een mat scherm om reflecties te beperken.
2. Voorbereiding
-
Warm-up: Zet je monitor minstens 20–30 minuten van tevoren aan zodat hij op bedrijfstemperatuur komt.
-
Omgevingslicht: Kalibreer in de omstandigheden waarin je meestal werkt. Vermijd sterk wisselend daglicht of felle lampen die op je scherm schijnen.
-
Reset instellingen: Zet fabrieksinstellingen terug of kies een neutraal profiel (sRGB of AdobeRGB).
3. Kalibratie-instellingen
Tijdens het kalibreren stel je meestal de volgende waarden in:
-
Kleurtemperatuur: D65 (6500 Kelvin) – dit komt overeen met daglichtstandaard.
-
Gamma: 2.2 (de industriestandaard voor fotografie en grafisch werk).
-
Helderheid: Rond 100–120 cd/m² voor printgericht werk. Voor puur digitaal werk (bijv. web of social media) kan 140–160 cd/m² comfortabeler zijn.
-
Kleurprofiel: Laat de software een nieuw ICC-profiel genereren dat automatisch in je besturingssysteem wordt geladen.
4. Profilering
Na de kalibratie wordt een ICC-profiel opgeslagen. Dit profiel vertelt kleurbeheer-software hoe je monitor kleuren werkelijk weergeeft. Zorg ervoor dat dit profiel actief is in je besturingssysteem en in programma’s als Photoshop, Lightroom, Illustrator of Capture One.
5. Onderhoud en frequentie
-
Kalibreer elke 4–6 weken bij normaal gebruik.
-
Bij kritische toepassingen (drukwerk, tentoonstellingen, klantopdrachten): kalibreer wekelijks.
-
Na vervanging van een monitor, of na grote wijzigingen in lichtomstandigheden, moet je direct opnieuw kalibreren.
6. Extra tip: Soft proofing
Veel software (zoals Photoshop of Lightroom) ondersteunt soft proofing: hiermee kun je simuleren hoe een beeld eruitziet met een specifiek printerprofiel of drukprofiel. Dit werkt alleen accuraat met een goed gekalibreerde monitor.